E-Pazaryerleri

E-pazaryerleri;

E-pazaryeri'ni oluştururken ilk yapılacakların başında, varolan gerçek ticaretin ‘on-line’ hale gelmesi, karışık pazaryeri ilişkilerinin yönetimi ve bunu destekleyecek iş süreçlerinin geliştirilmesi gerekmektedir.

Bir e-pazaryeri ne sağlar diye baktığımızda, başta bir pazaryeri, çok alıcılı ve satıcılı bir ortamdaki gerekli ticari kuralları içeren bir ortam diyebiliriz. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken nokta, satın alma ve satış maliyetlerinin düşürülmesidir.

Dinamik ticari ağlar, ana işlem olanaklarının artmasına neden olurken, buna paralel olarak katılımcıların o pazaryeri içinde yeni metodları bulmasına ve yeni kaynak, online pazarlık ve diğer süreçleri oluşturmasına olanak tanımaktadır. Dinamik ticaret, fiyatların bulunuşuna, fiyat karşılaştırmalarına ve çok uzantılı pazarlıklara müsaade etmektedir. Tabi ki bunlar, pazarı görebilen ve şeffaf olan daha verimli bir satınalma sürecini oluşturur. Bu oluşum verimsiz ticari süreçleri otomatik hale getirdiğinden ve ticareti körüklediğinden eldeki envanterlerde de azalmaya neden olacaktır.

Şirketinizin, bu değişen iş ortamından faydalanacak şekilde hızlı ve akıllı davranmalısınız.

Müşteri ilişkilerinizin, işletim karları ve varolan altyapı yatırımlarınızın ilerideki açıklık ve büyümeye bağlı olarak korunması çok önemlidir.

Türkiye’de e-pazaryerlerinin oluşumunda firmaların mutlaka kendi iş süreçlerini tanımlamış olmaları ve bu süreçleri elektronik ortama geçirirken vizyonu ve katacağı değerler iyi saptamaları gerekmektedir.

İçeriğini bir e-pazaryerindeki kataloglardaki ürün ve hizmetlerin yanında, o pazaryerine katılan firma ya da kişilere bir katma değer sağlaması gereklidir. Bu katma değer, hem o pazaryerinin diğer pazaryerlerinden farkını ortaya koyar, hem de site içerisindeki dinamiklerin daha uygun bir şekilde değerlenmesini sağlar.

Varolan içerik, 2 kısımda ele alınmalıdır: Katalog bilgileri ve katma değer bilgileri. Katalog bilgileri o pazaryerini oluşturan katılımcılar arasında direkt bir gelir kaynağıdır. Katma değer bilgiler ise, o pazaryerindeki esas konuyla ilgili diğer konuları içerir ve indirekt bir gelir kaynağı olarak düşünülebilir. Bu bilgiler, o pazaryerindeki firmaların yararlanacağı ve ortak kullanım içinde en yoğun değer katan ortam olduğundan daha fazla ilgi toplayacak ve kullanılırlığı artıracaktır.

E-PAZARYERLERİNE FONKSİYONEL BİR BAKIŞ

İnternet ortamında alıcılar ve tedarikçileri buluşturan e-pazaryerleri, sunduğu hizmetler ile de pazarın akışkanlığının artmasına ve birçok maliyette tasarrufa gidilmesine yardımcı olan yapılardır.

İnternet ortamında alıcılar ve tedarikçileri buluşturan e-pazaryerleri, sunduğu hizmetler ile de pazarın akışkanlığının artmasına ve birçok maliyette tasarrufa gidilmesine yardımcı olan yapılardır. Bu bağlamda pazaryerleri içerisindeki bazı fonksiyonların anlaşılması, pazaryerinin başarısı için kritik önem taşımaktadır.

1. Talep Yönlendirme ve Onaylama: İşletmelerin büyük çoğunluğunda, belli bir miktarın üzerinde alım yapılması durumunda işletme dahilinde bir onay alınması gereklidir. Tedarik edilecek mala ilişkin talebin onaylanması için belirli üst düzey yöneticilere doğru biçimde ulaştırılması gerekebilir. Gününüzde birçok pazaryeri, bu tür onaylamaları ve iş akışına yönelik kuralları belirli bir merkezde tanımlayarak kullanıma sunsa da bazı radikal işletmelerin, bu tür spesifik iş akış kurallarını kendi bünyeleri içerisinde, güvenli olduğuna inandığı ortamda tutmayı istediği gerçeği vardır.

2. Tedarikçilerin Bulunması: Bir pazaryerinin önemli değerlerinden biri içerisinde faaliyet gösteren tedarikçilerinin niteliğidir. Pazaryerlerinin, alıcı işletmelerin talepleri ile uygun arzlara sahip tedarikçileri bulması ve bunları pazaryerine kayıt ettirerek aracılık fonksiyonunu ger-çekleştirmesi gereklidir.

3. Talep Karşılama: Talep karşılama süreci, pazaryerinin amacına ve hitap ettiği endüstriye göre farklılıklar sergileyebilir.

a. Katalog sistemi: Daha çok düşük fiyatlı ve çok fazla karşılaştırma gerektirmeyen mallar için kataloglardan tarama yöntemi uygundur.

b. Dinamik fiyatlandırma: Fiyatı değişken olan malların tedariğinde seçilen bir metottur. Fiyat teklifleri ve talebin dinamik olarak karşılaştırılması esasına dayanır. Özellikle belirli özelliklere sahip, değişken fiyatlı ve büyük ölçekte mal tedariğinde öneme sahiptir.

c. Açık arttırma: Daha çok seyrek tedarik edilen ve değeri satıcının görüşüne göre belirlenebilen mallarda geçerli bir yöntemdir.

4. Mutabakat: Mutabakat süreci, malın sevkiyatından teslimine kadar süren uzun ve zahmetli bir süreçtir. Özellikle işten işe ticarette büyük ölçekli sevkiyatlar yapıldığı göz önüne alınırsa, sürecin boyutu daha iyi anlaşılabilir.

Bazı pazaryerlerinde sipariş bilgileri alıcıya gönderildikten sonra pazaryeri aradan çıkar ve geriye kalan işlemleri alıcı ile tedarikçiye bırakır. Bazı pazaryerlerinde ise tedarikçiyi belirli bir sürede malı teslim etme durumunda bırakan uygulamalar vardır. Özellikle bu sürece çok fazla karışmayan pazaryerlerinde stok kontrolü ve envanter izlenmesi konusunda güçlükler çekilebilir.

BİR PAZARYERİNİN ANATOMİSİ

Göz ardı edilmemesi gereken bir nokta da günümüzde hala birçok tedarikçinin elektronik ortamda faaliyet göstermediği gerçeğidir.

E-pazaryeri oluşumlarının öncü uygulamaları, alım yönlü tedarik sistemleridir. Her ne kadar alım yönlü tedarik sistemleri e-pazaryerlerinin temelini oluştursa da, tedarik süreci gelişen teknolojiler ve farklılaşan istekler doğrultusunda güçlü bir sipariş yönetim sistemi ve altyapısı gerektirmektedir. E-tedarik alanında yatırımı bulunan birçok işletmenin bu yatırımlarını güncele uygulayabilmesi ve yeni imkanlara kavuşabilmesi ve tedarikçilerin yeni müşteriler ve yeni pazarlar elde edebilmeleri için e-pazaryerleri en uygun alternatif olarak görülmektedir.

Göz ardı edilmemesi gereken bir nokta da günümüzde hala birçok tedarikçinin

elektronik ortamda faaliyet göstermediği gerçeğidir. Özellikle ülkemizde KOBİ sınıfındaki işletmeler ki tedarikçilerin büyük bölümünü bu KOBİ’ler oluşturmaktadır, henüz internetin faydalarını yeni yeni idrak etmektedir. Bu durum işten işe tedarik yönlü çözümler üreten işletmeler için son derece olumlu bir tablo çizmektedir. Bu bağlamda, tedarik yönlü çözümler üreten işletmeler ile alım yönlü çözümler üreten işletmelerin belirli bir zeminde işbirliğine gitmesi, tüm taraflar için kazan-kazan yönlü bir ilişki doğuracaktır. Bu zemini hazırlayacak ve bu işbirliğini sağlayacak en ideal yerlerden biri de kuşkusuz ki e-pazaryerleridir.

E-pazaryerlerinin yapılarındaki diğer önemli unsur da merkezi bir portaldır. Bu portal aracılığı ile alıcılar ve tedarikçilerin buluşması ve katalog yönetimi, lojistik, açık artırma ve ödeme gibi birçok işlemsel hizmetin gerçekleşmesi mümkün olmaktadır.

Mehmet Bilginsoy